Zilhicce Ayı ve On Gece
بِسْمِ اللهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ
وَالْفَجْرِ {1} وَلَيَالٍ عَشْرٍ {2} وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ {3} وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ
{4} هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ {5}
1 – Andolsun fecre.
2 – On geceye (Zilhicce ayının ilk on gecesine).
3 – Çifte ve teke.
4 – Gitmekte olan geceye.
5 – Nasıl, bunlarda bir akıl sahibi için yemin var değil mi?
وَالْفَجْرِ
Fecrin bir cok manalari vardir :
1- Fecirdeki esrari ilahiyeme yemin ederimki ;
FECR: Bu dünya yok iken tulu etti , meydana geldi, ona yemin ederim
2- Eşrefi saat olan tulu-u fecre yani seher vaktine yemin ederim.
3- Fecr iMuhammedinin tuluuna yemin ederim
4- Fecri sadikaki, gerek imsakin kesilmesi ve gerek sabah namazinin vaktinin girmesi gibi kendisine hukum tealluk ettiginden Fecri sadika ,
veyahut sabah namazinda olan esrari ilahiyeme yemin ederim .
5- Zilhiccenin birinci günündeki günesin tulu una yemin ederim .
6- ( Terviye ) Zilhiccenin sekizinci günüdür, yani Ibrahim aleyhisselamevladini kurban etmeyi rüyasinda gördü . Acaba hakikatmi , yoksa degilmi ?
şübhe etti.
O gündeki fecrin veya veya günesin tulu-una yemin ederim.
7- Zilhiccenin dokuzuncu günü arefe günününsabah namazindaki veya günesin tulu-undaki esrari ilahiyeme yemin ederim.
Cünki :: O gün Arafatta farz olan vukuf icra edilecegi gündür.
O gün Sabahnamazinin farzindan itibare 23 vakit namazdirki ; dördüncü bayram gününün ikindi namazi dahil, teşrik tekbiri alinmasi vacibtir.
Bu günlere eyyami -teşrik denirki , şarktan günes dogdu, ziya ve envari-ilahi dogdu demektir.
Tesrik Tekbiri ( Allahu ekber Allahu ekber, LAA ilahe illAllahu vAllahu ekber Allahu ekber ve lillahilhamd )
Bu elfazda mevlanin aziim esrari vardir , Bunu Mevla evvela Cebraill a.s. a okuttu,
Cebrail a.s. kurbani alip Ibrahim a.s. a gelirke AllahU EKBER AllahU EKBER diyerek havadan iniyor.
Ibrahim a.s. görünce LAA ILAHE ILLAllahU VELLAHU EKBER dedi.
Kurbani yatirdilar Ismail a.s. kalkti AllahU EKBER VE LILLAHILHAMD DEDI:
Alemi ezel ve alemi ervahtan bu dünyaya gelinceye kadar bununla geldik, yani AllahU EKBER AllahU EKBER tekbirleri ile annemizden indik,
Dünyadaki halimiz şudurki LAA ILAHE ILLAllahU VELLAHU EKBER
ne zamanki ölürken mümin, cemali ilahiyi müşahede etmeden bu alemden gitmez, cemali ilahiyi görünce bütün letaifiyle beraber AllahU EKBER VE LILLAHILHAMD diyecektir
8- Zilhiccenin onuncü günü sabah namazindaki veya o o günün günesin tulu-undaki esrari ilahiyeme yemin ederim .
O gün seytan taslama , tavaf ve ziyaret günleridr.
9- Birde insanin letaifindeki ef-ali ilahi, sifati ilahiye , ve zati ilahiyein envarinin tecelli etmesine yemin ederim .
وَلَيَالٍ عَشْرٍ
Su on gece ve gündüzdeki esrari ilahiyeme yemin ederim
On gece : Zilhiccenin onu demektir.
وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ
Cift ve tekdeki esrai ilahiyeme yemin ederim.
Cift olan mahlukattir . Tek olan Halik tealadir.
وَاللَّيْلِ إِذَا يَسْرِ
Gecenin yürümesinde esrari ilahiyeme yemin ederim
هَلْ فِي ذَلِكَ قَسَمٌ لِّذِي حِجْرٍ
Akil sahibler icin şundan yani şu yeminden ibret alacak bir sey varmi ?
Bu tadad olan seyler akil sahibleri icin kaseme hacet varmi ?
Hayir. Yoktur
Zira onlar bu gecelerin esrar ve füyüzatindan haberdardirlar.
Aslinda hicr taşa denir . Cünki: mudirr olan seyin icerisine nüfüzüna manidir.
Burada mevlanin, l( iziaklin ) yerine ( lizihicrin ) buyurmasi;
akil mudurr olan seyleri icnie kabul etmedigi icindir.
Kaynak amme tefsiri