Aşırı terleme

AŞIRI TERLEME (HİPERHİDROZ)Aşırı terlemeden anlatmadan önce terlemenin nasıl oluştuğunu ve niçin terlemeye ihtiyaç olduğundan bahsedelim. Terleme, vücudun sıcak ve soğuk karşısında dengesini korumasını sağlayan, yani vücut ısısını ayarlayan bir mekanizmadır. Bu mekanizma isteğimiz dışında çalışır. Ter vücuttan atılırken, bu terin içinde bazı zararlı maddeler ve tuz da atılır. Bu görevi gerçekleştiren yapılar ter bezleridir. Ter bezleri ekrin ve apokrin olmak üzere iki çeşittir. Ekrin ter bezleri vücudun her yerinde yaygın bir şekilde bulunurken, apokrin ter bezleri genelde göğüs, koltuk altı, ense gibi yerlerde bulunmaktadır.Özellikle sıcak havalarda sık karşılaşılan terleme, aşırı olduğunda kişiyi ve çevresindekileri rahatsız etmektedir. Normalde bir metrekareye karşılık dakikada bir mililitre ter salgılanır. Bu düzey 30-40 katına kadar çıkabilir. Normalin üstünde terlemeye hiperhidroz (aşırı terleme) denir. Aşırı terleme kişinin bakımıyla biraz azaltılsa da tamamen önlemez. Sıklıkla el, ayak, koltuk altı ve yüzde görülen aşırı terleme kişinin sosyal yaşantısını olumsuz etkilemektedir. Bu sorunun hekimler tarafından çözülmesi gerekir.Aşırı terleme herhangi bir hastalığın nedeni olabileceği gibi tamamen psikolojik de olabilir. Korku, stres gibi durumlarda ter salgısı artabilir. Bu yüzden aşırı terlemenin nedenleri mutlaka araştırılmalıdır.AŞIRI TERLEMENİN NEDENLERİAşırı terleme herhangi bir hastalıkta artabilir. Bir çok hastalığın nedenleri arasında aşırı terleme vardır. Tiroid bezinin fazla çalışması, obezite (şişmanlık), böbrek üstü bezi hastalıkları, şeker hastalığı, kalp krizi, kanserler, stres, psikiyatrik hastalıklar gibi birçok hastalık aşırı terlemeye yol açabilir. Ayrıca bazı hastalıkların tedavisinde kullanılan ilaç ya da hormonlar da aşırı terlemeye yol açabilir.Bunların dışında toplumun az bir kısmında görülen sempatik sistemin aşırı aktivitesi bu probleme yol açar. Bu durum doğuştan gelen bir sorundur ve nedeni henüz bilinmemektedir. Sıkıntı, stres, korku, heyecan gibi durumlarda aşırı aktivite gösterir.AŞIRI TERLEME PSİKOLOJİK SORUNLARA YOL AÇARAşırı terleme psikolojik bir hastalığın belirtisi olabileceği gibi, psikolojik bir hastalığın sonucu da olabilir. Kişinin günlük ve sosyal aktivitelerini olumsuz etkileyen bir problemdir ve hayatı zorlaştırabilir. Terleyen bir kişi, bu durumdan rahatsız olduğunda, sürekli terleyeceğini düşünüp, bu endişe içinde daha fazla terler.Terleyen kişilerin en çok rahatsız olduğu konulardan birisi terin kokmasıdır. Sosyal hayatı oldukça zorlaştıran bir durumdur. Kişiyi, toplum içinde sıkıntılı bir ruh haline sokar. Bu ruhsal bozukluğun yanında, bakterilerin üremesi de kolaylaşır.Kişiyi rahatsız eden diğer durum ise ellerde olan aşırı terlemedir. Birinin elini sıkmadan önce sürekli elini silme ihtiyacı hissedilir. Kişi tokalaşırken, eli terli olsa da olmasa da acaba elim terli mi diye endişe içinde olur. Yapılan araştırmalara göre terleyen kişilerin önemli bir kısmı bu sorunun, duygusal yaşantılarını ve iş yaşamlarını, diğer insanlarla tanışmalarını olumsuz etkilediğinden şikayetçidir.AŞIRI TERLEMENİN TEDAVİSİTedaviye başlamadan önce terlemeye yol açan problemin ne olduğu saptanmalıdır. Böylece, eğer altta yatan bir hastalığa bağlı olarak gelişiyorsa, bu hastalık tedavi edilir. Eğer aşırı terlemenin nedeni saptanamıyorsa doğuştan kaynaklanan bir problem olduğu düşünülür ve buna yönelik tedavi yapılır.Tedavide ilk önce, hastanın kıyafet seçimine dikkat etmesi gerekir. Hafif giysiler tercih edilmelidir. Daha sonra ilaç tedavisi ve psikoterapi aşırı terlemede oldukça etkili yöntemlerdir. Ayrıca iyontoforez denilen oldukça başarılı bir tedavi şekli vardır. Küçük bir su banyosunda hastanın el ve ayaklarına elektrik akımı verilir. Tabi bu akım oldukça düşük düzeydedir. Bir defa uygulamakla terlemeye cevap vermese de seans sayısı arttıkça hastalığın düzelmesinde oldukça etkili olduğu farkedilir.Cerrahi tedavi ise ellerde ve yüzdeki aşırı terleme için tercih edilen bir yöntemdir. Bu tedavide, hastanın koltuk altından girilir ve ellere ve yüze giden sinirlerin başlangıcı kesilir. Eller için oldukça etkili bir tedavidir. Koltuk altı terliyorsa, buradaki ter bezleri alınır. Cerrahi tedavinin seçilmesi için diğer yöntemlerin uygulanmış olması ve başarı sağlanamaması gerekir. Tedavide ilk tercih edilen yöntem değildir.AŞIRI TERLEMEDE BOTOKS TEDAVİSİArtık günümüzde botoks tedavisi aşırı terlemeli hastalara da uygulanmaktadır. Botoks uygulamasında, botulinum denilen bir zehir kullanılır. Sıklıkla koltuk altı bölgesindeki aşırı terlemeler için tercih edilir. Fakat avuç içi ve ayaklarda da tercih edilen bir yöntemdir.Botoks uygulaması deriye injeksiyonla yapılır. Bu işlem 15-20 dakika kadar sürer. Tedavi sırasında hasta biraz ağrı hisseder. Öncelikle ter bezlerinin fazla bulunduğu yerleri anlamak için küçük bir test yapılır. Hastanın şikayet ettiği, terleyen bölgelere iyot solüsyonu sürülür. Bir müddet bekledikten sonra nişasta sürülür. Eğer koyu mor bir renk alıyorsa o bölgede ter bezleri fazladır. Buralara daha çok botoks uygulanır. Herhangi bir sağlık problemine yol açan bir uygulama değildir. Yine de gebelerde kullanılması tavsiye edilmezalıntıdır